czy owady mają świadomość?

wśród zwykłej parady pełzających horrorów—super wszy, plag mayfly i „owada o włosach trolli odkrytego w odległym Surinamie”-serwis informacyjny exterminator PestWeb niedawno podzielił się niepokojącą inteligencją.

„owady mają świadomość, samoświadomość i ego”-czytamy w nagłówku.

niezależnie od tego, czy sumienia zawodowych pogromców błędów były obciążone tym objawieniem, inni ludzie byli zaniepokojeni. Jesteśmy daleko od „praw owadów”, zadumał bioetyk i Rzecznik Praw Zwierząt Peter Singer, ale perspektywa wewnętrznego życia Bugsa podnosi stawkę etyczną.

to moralne gniazdo szerszeni zostało po raz pierwszy poruszone podczas lokalnego spotkania ogólnoświatowego klubu Nauki i picia Nerd Nite w pubie w Sydney w Australii. Naukowiec pszczoły miodnej Andrew Barron zaczął rozmawiać z filozofem Colinem Kleinem, który początkowo odrzucił ideę świadomości owadów. W końcu mózgi owadów są małe i mają zaledwie milion neuronów, w porównaniu ze średnią 86 miliardów ludzi. Podobnie jak wielu z nas, Klein zakładał, że owady są tylko zbiorami odruchów—że są „ciemne w środku”, mówi—i to założenie ładnie współgrało z jego nawykiem spłukiwania ogromnych karaluchów w swoim mieszkaniu w toalecie.

ale wtedy dwaj profesorowie Macquarie University rozpoczęli badania. Jedna z wybitnych teorii głosi, że rdzeniem ludzkiej świadomości nie jest imponująca kora nowa, ale znacznie bardziej prymitywny mózg śródmózgowia. Ta prosta struktura syntetyzuje dane sensoryczne w jednolity, egocentryczny punkt widzenia, który pozwala nam poruszać się po naszym świecie.

owady, Barron i Klein twierdzą teraz, że mają struktury podobne do śródmózgowia, w tym „Centralny kompleks”, który wydaje się pozwalać owadom na podobne modelowanie się podczas przemieszczania się w przestrzeni. Przytaczają dowody, począwszy od badań, w których wykorzystano mikroelektrody, aby przyjrzeć się aktywności mózgu muchy, po pozornie makabryczne badania pokazujące, że kiedy osa klejnotowa wstrzyknie jad do centralnego kompleksu karalucha, zombiefied prey pozwoli sobie na poprowadzenie przez anteny do legowiska drapieżnika.

podczas gdy ludzki mózg i mózg owadów mogą być nawet ewolucyjnie spokrewnione, życie wewnętrzne owada jest oczywiście bardziej podstawowe niż nasze własne. W związku z tym robaki odczuwają coś takiego jak głód i ból oraz „być może bardzo proste analogi gniewu”, ale bez żalu lub zazdrości. „Planują, ale nie wyobrażają sobie” – mówi Klein. Mimo to, wysoce zdestylowane przez owady poczucie jaźni jest potencjalnym darem dla dalekiego studiowania świadomości. Badanie mózgu owadów może pomóc w ilościowym określeniu, co to znaczy myśleć, że drażnił Arystotelesa i Kartezjusza, a nawet może pomóc w rozwoju czujących robotów.

z drugiej strony komplikuje to codzienne życie. – Wciąż spłukuję-mówi Klein o swoich karaluchach. „Ale waham się.”