wanad został odkryty przez hiszpańskiego chemika Andrésa Manuela del Rio w 1801 roku . Rio wysłał próbki rudy wanadu i list opisujący jego metody do Institute de France w Paryżu, Francja, do analizy i potwierdzenia. Niestety dla Rio, jego list zaginął w katastrofie, a Instytut otrzymał tylko jego próbki, które zawierały krótką notatkę opisującą, jak bardzo ten nowy pierwiastek, który Rio nazwał erythronium, przypominał chrom. Rio wycofał swoje roszczenia, gdy otrzymał list z Paryża kwestionujący jego odkrycie. Wanad został odkryty przez Nilsa Gabriela Sefstrôma, szwedzkiego chemika, w 1830 roku podczas analizy próbek żelaza z kopalni w Szwecji. Wanad został wyizolowany przez Sir Henry ’ ego Enfielda Roscoe, angielskiego chemika, w 1867 roku przez połączenie trichlorku wanadu (VCl3) z gazem wodorowym (H2). Obecnie wanad otrzymuje się głównie z minerałów wanadynitu (PB5 (VO)3Cl) i karnotytu(K2 (UO2)2vo4·1-3H2O) przez ogrzewanie kruszonej rudy w obecności węgla i chloru w celu wytworzenia trichlorku wanadu. Trichlorek wanadu jest następnie ogrzewany magnezem w atmosferze argonu.
wanad jest odporny na korozję i jest czasami używany do produkcji specjalnych rur i rur dla przemysłu chemicznego. Wanad również nie łatwo absorbują neutrony i ma pewne zastosowania w energetyce jądrowej. Cienka warstwa wanadu służy do wiązania tytanu ze stalą.
prawie 80% wytworzonego wanadu jest używane do produkcji ferrovanadu lub jako dodatek do stali. Ferrovanad jest silnym, odpornym na wstrząsy i odpornym na korozję stopem żelaza zawierającym od 1% do 6% wanadu. Stopy ferrovanadu i wanadu-stali są używane do takich rzeczy jak osie, wały korbowe i koła zębate do samochodów, części silników odrzutowych, sprężyn i narzędzi skrawających.
pięciotlenek wanadu (V2O5) jest prawdopodobnie najbardziej użytecznym związkiem wanadu. Jest stosowany jako zaprawa, materiał, który trwale mocuje barwniki do tkanin. Pięciotlenek wanadu jest również stosowany jako katalizator w niektórych reakcjach chemicznych i w produkcji ceramiki. Pięciotlenek wanadu można również mieszać z Galem, tworząc magnesy nadprzewodzące.