stabilizatory nastroju

stabilizatory nastroju

stabilizatory nastroju są stosowane w leczeniu ostrej manii i hipomanii. Leki z tej klasy obejmują lit, sól sodową diwalproeksu (walproinian), karbamazepinę i kilka nowszych leków przeciwpadaczkowych. Szczegóły dotyczące dawkowania, okresów półtrwania, stężenia w surowicy, monitorowania, działań niepożądanych i interakcji z lekami przedstawiono w tabelach 39-9, 39-10 i 39-11.

węglan litu jest zatwierdzony przez FDA do leczenia ostrego i podtrzymującego pacjentów w wieku 12 lat i starszych z epizodami maniakalnymi związanymi z BPD. Istnieją pewne dowody potwierdzające jego stosowanie u dzieci i młodzieży z ciężką agresją oraz u osób z podwójną diagnozą zaburzeń afektywnych dwubiegunowych i uzależnień. Odpowiedź na lit może być opóźniona o 6-8 tygodni u dzieci i młodzieży, co powoduje częste stosowanie go z szybciej działającymi atypowymi lekami przeciwpsychotycznymi. Dawka początkowa litu wynosi 150-300 mg na dobę, przy czym zwiększa się o 300 mg co 3 dni, aż do osiągnięcia odpowiedniej dawki (∼30 mg/kg mc./dobę). Dawkowanie podzielone (np. trzy razy na dobę) jest zwykle stosowane na początku leczenia, ale dawkowanie raz lub dwa razy na dobę jest zwykle tolerowane po osiągnięciu stanu stacjonarnego. Docelowe stężenie w surowicy wynosi 0,8-1,2 mEq/l w leczeniu ostrym i 0,8-1,0 mEq/l w leczeniu podtrzymującym. Przerwanie stosowania litu wymaga stopniowego zmniejszania dawki o 300 mg co 3 dni, aby uniknąć wytrącania się epizodu manii.

wykazano, że lit zapobiega nawracającym epizodom maniakalnym, zapewnia umiarkowaną profilaktykę epizodów depresyjnych i zmniejsza długoterminowe ryzyko samobójstwa. Jednak ciężka toksyczność może wystąpić przy stężeniu we krwi zaledwie dwa do trzech razy wyższym niż zakres terapeutyczny. Dlatego konieczne jest ścisłe monitorowanie stężenia, ograniczenie dostępu pacjenta do dużych ilości tabletek i wielokrotna ocena ryzyka samobójstwa. Częste zależne od dawki działania niepożądane litu obejmują wielomocz (50-70%) i niedoczynność tarczycy (30%).

walproinian jest zatwierdzony przez FDA do leczenia ostrej manii dwubiegunowej u dorosłych. Dowody potwierdzają jego zastosowanie w leczeniu ostrej manii u młodzieży, a także jest powszechnie stosowany w młodości w leczeniu podtrzymującym BPD. Walproinian może być szczególnie korzystny u pacjentów z mieszanym i szybkim cyklem rowerowym, cyklotymią, PTSD, zespołem paniki i BPD z równoczesnym rozpoznaniem migreny, zaburzeń napadowych lub upośledzenia rozwojowego. W przypadku stosowania w leczeniu ostrej manii, szybkie ładowanie można osiągnąć w dawkach 15-20 mg / kg / dobę. Często rozpoczyna się od podzielonej dawki dwa razy na dobę, aby zminimalizować skutki uboczne, ale można ją podawać raz na dobę, gdy osiągnięta zostanie stabilna dawka. Dawkę należy zwiększać tak długo, jak jest tolerowana, aż do uzyskania odpowiedzi klinicznej, która zazwyczaj występuje w dość szerokim zakresie terapeutycznych stężeń w surowicy 85-120 µg/ml.

walproinian zawiera ostrzeżenie o potencjalnie śmiertelnej niewydolności wątroby, o największym ryzyku u pacjentów w wieku poniżej 2 lat i w ciągu pierwszych 6 miesięcy leczenia. Częste działania niepożądane obejmują zaburzenia żołądkowo-jelitowe, osłabienie funkcji poznawczych, przyrost masy ciała i łysienie. Wady cewy nerwowej są zgłaszane u 1% niemowląt urodzonych przez matki leczone walproinianem w czasie ciąży.

karbamazepina jest wskazana w leczeniu manii u dorosłych. Badania otwarte, opisy przypadków i doświadczenie kliniczne potwierdzają jego stosowanie u dzieci i młodzieży z szybkim cyklem BPD, ostrą manią i ciężką impulsywnością. Istnieją jednak również doniesienia o przypadkach manii wywołanej karbamazepiną u młodzieży. Dawkowanie rozpoczyna się od dawki 200 mg na dobę lub dwa razy na dobę i zwiększa się powoli, jak tolerowane, aż do osiągnięcia dawki terapeutycznej (10-30 mg/kg mc./dobę). Dawkowanie jest skomplikowane przez autoindukcję metabolizmu po 2-6 tygodniach leczenia. Powolne zwiększanie dawki znacznie minimalizuje występowanie i intensywność zaburzeń żołądkowo-jelitowych, ataksji, zawrotów głowy i niewyraźnej mowy. Działania niepożądane związane z dawką obejmują anomalie hematologiczne, zwiększenie aktywności aminotransferaz, sedację, zmętnienie poznawcze i ataksję. W ciąży karbamazepina może zwiększać częstość występowania wad cewy nerwowej, opóźnień rozwojowych i wad twarzoczaszki. Karbamazepina może zmniejszać skuteczność doustnych środków antykoncepcyjnych i wielu innych leków psychotropowych poprzez silną indukcję CYP450.

lamotrygina (Lamictal) została ostatnio zatwierdzona do leczenia podtrzymującego BPD u dorosłych w celu zapobiegania nawrotom epizodów depresyjnych. Dane pediatryczne są ograniczone i należy je stosować tylko u nastolatków, u których nie powiodły się inne badania nad lekami. Działania niepożądane występują często podczas stosowania lamotryginy. Do 10% pacjentów rozwija łagodną plamisto-grudkową wysypkę rumieniową, która ustępuje po odstawieniu leku. Prawdopodobieństwo wystąpienia wysypki podwaja się, gdy lamotrygina jest stosowana z walproinianem i jest trzykrotnie większe u dzieci niż u dorosłych. Ostrzeżenie z czarnej skrzynki wskazuje, że u 1% pacjentów w wieku poniżej 16 lat i u 0,1% dorosłych przyjmujących lamotryginę wystąpią reakcje zagrażające życiu, takie jak zespół Stevensa-Johnsona, toksyczna martwica rozpływna naskórka lub obrzęk naczynioruchowy.

powolne zwiększanie dawki początkowej minimalizuje częstość występowania wysypki i innych działań niepożądanych. Dawkowanie rozpoczyna się od dawki 25 mg na dobę przez 2 tygodnie, a następnie zwiększa się co 1-2 tygodnie o 25 mg, aż do osiągnięcia maksymalnej dawki 200 mg na dobę. W przeciwieństwie do litu i walproinianu, stężenia lamotryginy w surowicy nie muszą być monitorowane. Metabolizm lamotryginy jest zmniejszany przez walproinian i zwiększany przez karbamazepinę, a jego dawkowanie należy dostosować w przypadku jednoczesnego stosowania z tymi lekami. W przypadku odstawienia lamotryginy należy ją zmniejszać w ciągu 1 tygodnia.

topiramat (Topamax) nie jest zatwierdzony przez FDA do leczenia jakichkolwiek zaburzeń psychicznych, ale jest stosowany poza etykietą do wspomagającego leczenia przyrostu masy ciała związanego z atypową terapią przeciwpsychotyczną. Dawkowanie u młodzieży należy rozpoczynać od dawki 25 mg na dobę, ze zwiększeniem o 25 mg na dobę co 3 dni, aż do uzyskania pożądanego wpływu na apetyt i masę ciała. Częste działania niepożądane są poznawcze dulling, zaburzenia pamięci, splątanie, nudności i biegunka. Rzadziej występują kwasica metaboliczna, kamica nerkowa i jaskra.